Οι τενοντοπάθειες (η χρόνια μορφή των τενοντίτιδων) ή αλλιώς χρόνιες τενοντίτιδες θεωρείται ότι έχουν πολυπαραγοντική αιτιολογία. Έχουν δημοσιευτεί πολλές μελέτες για την παθογένεια των ρήξεων των τενόντων του στροφικού περικαλύμματος του ώμου, καθώς επίσης και πολλές πειραματικές έρευνες και χειρουργικές παρατηρήσεις προκειμένου να βρεθούν οι απαντήσεις στο τι προκαλεί τις τενοντοπάθειες και το τελικό αποτέλεσμα αυτών, την ρήξη. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι περισσότερες ρήξεις οφείλονται κυρίως στην ενδογενή εκφύλιση του τένοντα, πάνω στην οποία επιδρούν εξωγενείς παράγοντες, όπως: τα σύνδρομα υπέρχρησης, η τριβή σε οστικές προεξοχές, η χρήση διαφόρων ουσιών (αναβολικά, κινολόνες) κ.α. Πλέον έρχονται στο φως στοιχεία για την επίδραση του Σακχαρώδη Διαβήτη και των διαταραχών του θυρεοειδούς αδένα στην ανάπτυξη των τενοντοπαθειών.
Σήμερα το Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας μέσω του www.patrasortho.gr στο πλαίσιο της ενημέρωσης και της συνεχούς επιμόρφωσης θα ασχοληθεί με τις διαταραχές των θυρεοειδικών ορμονών και την πιθανή επίπτωση τους στους τένοντες.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες Τ3 και Τ4 παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και το μεταβολισμό πολλών ιστών και οργάνων καθώς και έχουν κυρίαρχο ρόλο στο μεταβολισμό του ενήλικα ατόμου. Οι δράσεις τους εκφράζονται μέσω της σύνδεσής τους με τους κατάλληλους υποδοχείς στα όργανα στόχους. Μέχρι πρότινος οι θυρεοειδοπάθειες δεν πιστεύετω ότι σχετίζονταν με την παθογένεια των τενοντοπαθειών. Νέα βιβλιογραφικά δεδομένα όμως, ανέδειξαν την παρουσία υποδοχέων των θυρεοειδικών ορμονών στα κύτταρα των τενόντων και την πιθανή εμπλοκή τους στον πολλαπλασιασμό αλλά και στη απόπτωση (προγραμματισμένος θάνατος) των τενοντοκυττάρων.
Η σχέση μεταξύ των διαταραχών του θυρεοειδούς και του πόνου στον ώμο είχε υποπτευθεί από τις αρχές του 20ου αιώνα αλλά δεν είχε ερευνηθεί συστηματικά. Τα επόμενα χρόνια η σχέση αυτή γίνονταν όλο και περισσότερο αποδεκτή και πολλοί χειρουργοί ορθοπαιδικοί ήταν πεπεισμένοι ότι οι ιδιοπαθείς τενοντοπάθειες σχετίζονταν με νόσους του θυρεοειδή.
Η δράση της θυροξίνης (Τ4) στους τένοντες είναι σημαντική τόσο για την σύνθεση του κολλαγόνου (βασικό συστατικό του τένοντα) όσο και για την εξωκυττάρια θεμέλια ουσία του. Ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί την συσσώρευση των γλυκοζαμινογλυκανών (δομικά συστατικά της εξωκυττάριας θεμέλιας ουσίας) στην εξωκυττάρια ουσία, γεγονός που προδιαθέτει στην ασβεστοποίηση του τένοντα. Δεν είναι λίγοι οι ασθενείς με ασβεστοποιό τενοντίτιδα του ώμου που παρουσιάζουν και διαταραχές του θυρεοειδή (υποθυρεοειδισμό). Οι γλυκοζαμινογλυκάνες εμπλέκονται στην παθογένεια του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα που αναπτύσσεται σε ανθρώπους που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό. Επίσης αυξημένα επίπεδα τους βρίσκονται μαζί με μόρια της φλεγμονής (IL-6 TNF-a) στον εξόφθαλμο που παρατηρείται στον υπερθυρεοειδισμό.
Συνοψίζοντας, η σχέση μεταξύ των θυρεοειδικών ορμονών και της χρόνιας τενοντίτιδας (τενοντοπάθεια) είναι κλινικά εμφανής. Η παρουσία αυξημένου αριθμού υποδοχέων για τις θυρεοειδικές ορμόνες, η προστατευτική δράση τους ενάντια στην απόπτωση των τενοντοκυττάρων, η ικανότητα τους να επαυξάνουν τον πολλαπλασιασμό των τενοντοκυττάρων σε πειράματα στο εργαστήριο, ενισχύουν την άποψη ότι οι θυρεοειδικές ορμόνες επιδρούν στην φυσιολογία του τένοντα. Υπάρχει όλο και μεγαλύτερη αποδοχή στον επιπολασμό των αυτοάνοσων νοσημάτων του θυρεοειδούς σε άτομα με διαταραχές του συνδετικού ιστού, αναδεικνύοντας έναν κοινό μηχανισμό στην παθογένεια τους. Παρόλα αυτά απομένει μεγάλος όγκος έρευνας για να αποσαφηνιστεί πλήρως ο ρόλος των θυρεοειδικών ορμονών επάνω στους τένοντες και το μερίδιο ευθύνης τους στις τενοντοπάθειες και το τελικό αποτέλεσμα αυτών που είναι οι ρήξεις. Με άλλα λόγια να μπορέσει τελικά η έρευνα να αποδείξει το κατά πόσο επιδρούν οι θυρεοειδοπάθειες στην χρόνια τενοντίτιδα ή και στις ρήξεις των τενόντων.
Κλείνοντας να υπενθυμίσω ότι το Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας και εγώ προσωπικά μέσω του www.patrasortho.gr θα χαρώ να απαντήσω σε τυχόν απορίες σχετικά με την παραπάνω πάθηση να σας υποδεχτώ στον χώρο μου, να σας εξετάσω, και τέλος να σας προτείνω την κατάλληλη για εσάς θεραπεία πάντα με γνώμονα τις κατευθυντήριες οδηγίες της διεθνούς βιβλιογραφίας.
Δημήτρης Αθ. Παναγιωτόπουλος MD, Msc, PHD(c).
Xειρουργός Ορθοπαιδικός