έξω επικονδυλίτιδα, αγκώνας του τέννις, (Tennis Elbow)

Έξω επικονδυλίτιδα ή Αγκώνας του Τένις

Γενικά.

photo1

 Η έξω επικονδυλίτιδα ή αγκώνας του τένις είναι μια επώδυνη κατάσταση που παρουσιάζεται σε άτομα με χειρονακτικές εργασίες η ασχολούνται με το αθλήματα τύπου τένις.Τα ενοχλήματα είναι τόσο έντονα που δεν αφήνουν τον ασθενή να δουλέψει καθώς επίσης επηρεάζουν έντονα και την καθημερινότητα του ασθενούς, αφού δεν μπορεί να κάνει απλά πράγματα όπως να οδηγήσει μηχανάκι, να γυρίσει τα κλειδιά στις πόρτες, να κουβαλήσει τσάντες, κτλ. Ονομάζεται όπως αναφέρθηκε και αγκώνας του τενίστα γιατί είναι μια πολύ συχνή πάθηση σε αυτή την κατηγορία αθλητών.

Πολλοί τενίστες αναπτύσσουν με τον καιρό έναν πόνο στην έξω επιφάνεια του αγκώνα. Αυτό οφείλεται σε τενοντοπάθεια εκ υπερχρήσεως των εκτεινόντων μυών της πηχεοκαρπικής και των δακτύλων σε ένα σημείο κοντά στην κατάφυση τους στον έξω βραχιόνιο κόνδυλο. Ερευνητές βρήκαν ότι το 39,7% των τενιστών ανέφεραν παρόντα ή προηγηθέντα συμπτώματα στον αγκώνα τους. Το 24% από τους αθλητές αυτούς ηλικίας κάτω των 50 ετών, ανέφεραν ότι είχαν σοβαρά συμπτώματα που τους εμπόδιζαν στο άθλημα. Στις ηλικίες παικτών άνω των 50 ετών, το ποσοστό προβλημάτων από τον αγκώνα αυξανόταν στο 42%. Τέλος, οι γυναίκες (36%) υπερτερούσαν των ανδρών (24%).

Παθοφυσιολογία.

photo2Η έξω επικονδυλίτιδα (φλεγμονή στην παρακονδύλια απόφυση, αγκώνας του τένις) είναι μία παθολογική κατάσταση που εντοπίζεται στην έκφυση των εκτεινόντων μυών του καρπού στην παρακονδύλια απόφυση. Συνήθως η πιο προσβεβλημένη εστία εντοπίζεται στην τενόντια έκφυση του βραχύ κερκιδικού εκτείνοντα τον καρπό (ΒΚΕΚ). Αλλοιώσεις είναι όμως δυνατό να βρεθούν στο μακρό κερκιδικό εκτείνοντα τον καρπό, στον ωλένιο εκτείνοντα τον καρπό και στον κοινό εκτείνοντα τους δακτύλους. Συγκεκριμένα οι εκτείνοντες του καρπού και των δακτύλων συσπώνται τόσο κατά την έκταση του καρπού και των δακτύλων όσο και κατά τον δραγμό (δηλαδή κατά την σύλληψη ενός αντικειμένου με την παλάμη μας). Ένας μικρός καταφυτικός τένοντας είναι αυτός ο οποίος προσδένει πάνω στο έξω χείλος του αγκώνα όλους τους μύες του οπισθίου διαμερίσματος του πήχη. Συνεπώς η υπέρχηση των μυών αυτών είναι υπεύθυνη για τους επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς του καταφυτικού τένοντα, προκαλώντας την φλεγμονώδη αντίδραση στην περιοχή της ένωσης του τένοντα με το μυικό κομμάτι. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ο πόνος και κάποιες φορές το πρήξιμο και η αύξηση της θερμοκρασίας στην έξω επιφάνεια του αγκώνα. Η υπερβολική ή η επαναλαμβανόμενη κόπωση σε αυτή την περιοχή προκαλεί ίνωση και μικρορήξεις στους προσβεβλημένους ιστούς

Αίτια – Συνεργικοί παράγοντες .

Η κυριότερη αιτία του συνδρόμου της έξω επικονδυλίτιδας είναι η επαναλαμβανόμενη έκταση του καρπού σε διάφορες δραστηριότητες όπως είναι το τένις, το τίναγμα χαλιών, το ράψιμο, το σοβάτισμα, η περιστροφή κατσαβιδιού, η κηπουρική, το σφιχτό κράτημα βάρους.

Άλλα αίτια είναι:

  • Η Μυική ανισορροπία των μυών του πήχη. Έλλειψη επαρκούς μυικής ισχύος των εκτεινόντων μυών
  • Το βραχυσμένο μήκος των εκτεινόντων μυών του καρπού
  • Η υποκινητικότητα της άρθρωσης του αγκώνα
  • Καταστάσεις υπέρχησης. Αθλήματα ή χειρονακτικές εργασίες με έντονη, ισχυρή και επαναλαμβανόμενη κίνηση δραγμού.
  • Δραγμός με ταυτόχρονη έκταση ή στροφική κίνηση του καρπού.
  • Μη ενδεδειγμένος αθλητικός εξοπλισμός (πχ ρακέτες βαριές ή χωρίς ισορροπία).
  • Εργαλεία βαριά ή να μην είναι εργονομικά.
  • Λάθος αθλητική τεχνική(πχ στο τένις: πολλή κίνηση από τον καρπό, σπασμωδικά χτυπήματα, αποκρούσεις, κτλ)

Κλινική εικόνα.

Το βασικό πρόβλημα του ασθενούς είναι ο πόνος στη  έξω επιφάνεια του αγκώνα. Πόνος ψηλαφητός στον έξω επικόνδυλο (παρακονδύλιος απόφυση) του αγκώνα, ο οποίος μπορεί να αντανακλά και μέχρι τα δάκτυλα ή τον καρπό, ή ακόμα και στον ώμο. Συνήθως στα αρχικά στάδια ο πόνος είναι ήπιος, αυξάνει σταδιακά και γίνεται τελικά μόνιμος και επίμονος με ιδιαίτερη ένταση κατά τη διάρκεια δραστηριότητας. Στον πόνο, με την πάροδο του χρόνου, έρχεται να προστεθεί και η μυϊκή αδυναμία του χεριού. Οι ασθενείς με έξω Επικονδυλίτιδα αγκώνα παραπονούνται για πόνο καθημερινά, με απλές κινήσεις όπως να σηκώσουν ένα ποτήρι, να ανοίξουν ένα βάζο, να ξεκλειδώσουν την πόρτα να κάνουν μια χειραψία.

Διάγνωση.

Η διάγνωση βασίζεται στην ενδελεχή φυσική εξέταση και στην λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού. Η εξέταση του πάσχοντος από επικονδυλίτιδα αγκώνα συνήθως τεκμηριώνεται με τοπική ευαισθησία στην ψηλάφηση πάνω από τον έξω κόνδυλο. Η χαρακτηριστική δυσανεξία είναι δυνατόν να αναπαραχθεί με τις εξής δοκιμασίες:

  • υπό αντίσταση έκταση του καρπού
  • υπό αντίσταση υπτιασμό και έκταση του αντιβραχίου
  • υπό αντίσταση έκταση του μέσου δακτύλου.

Συνυπάρχει οίδημα και τάση στη μάζα των εκτεινόντων, ενώ σε παραμελημένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να εγκατασταθεί και δυσκαμψία στον αγκώνα.

Περαιτέρω εξετάσεις, ακτινογραφίες, αξονική ή μαγνητική τομογραφία μπορεί να είναι απαραίτητες σε ορισμένα περιστατικά. Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν πρέπει να αποδίδονται όλοι οι πόνοι στην περιοχή του αγκώνα σε έξω επικονδυλίτιδα. Υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που προκαλούν τα ίδια ή σχεδόν τα ίδια συμπτώματα. Παρόμοια κλινική εικόνα δίνει και η πίεση ενός νεύρου, του κερκιδικού νεύρου στον κερκιδικό σωλήνα (radial tunnel syndrome). Η διαφορά είναι ότι το σημείο με την μεγαλύτερη ευαισθησία εντοπίζεται 2 με 5 εκατοστά περιφερικότερα του βραχιόνιου κονδύλου. Πρέπει να σημειωθεί ότι μπορεί να συνυπάρχουν οι δύο αυτές παθολογίες σε ένα 5% των ασθενών!!! Αν τώρα συνυπάρχουν κινητικές διαταραχές, που είναι η αδυναμία εκτάσεως των δακτύλων, τότε πρόκειται για το σύνδρομο πιέσεως του οπισθίου μεσόστεου νεύρου, που είναι κλάδος του κερκιδικού νεύρου. Εκτός από την τυπική έξω επικονδυλίτιδα, παρόμοια κλινική εικόνα είναι δυνατόν να εμφανιστεί και στην έσω ή την οπίσθια πλευρά του αγκώνα, που χρήζουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Πρόκειται για την έσω επικονδυλίτιδα ή αγκώνα του γκολφ για την οποία θα υπάρξει εκτενής αναφορά στο μέλλον. Από τα παραπάνω γίνεται εύκολα αντιληπτό πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η κλινική εξέταση του ασθενούς και η λήψη ενός ιστορικού. Στο Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας εφαρμόζεται πιστά η λεπτομερής κλινική εξέταση και μετά γίνεται εκτίμηση τυχόν διαγνωστικών εξετάσεων που μπορεί να φέρει ο ασθενής.

θεραπεία.

Ανάπαυση: θα πρέπει να σταματήσετε για ένα χρονικό διάστημα την αθλητική δραστηριότητα ή την χειρονακτική εργασία. Αυτό το διάστημα αποχής είναι καίριας σημασίας για την θεραπεία και την αποκατάσταση της κάκωσης. Αν συνεχιστεί η υπέρχηση τότε η κατάσταση θα χειροτερεύει και θα μεταπέσει σε χρόνια βλάβη. Αποφύγετε ακόμα και το ‘’κουβάλημα’’ ή το σήκωμα βαρέων αντικειμένων, τις έντονες χειραψίες καθώς επίσης και το άνοιγμα της πόρτας. Όλα αυτά, ακόμα και οι πιο απλές κινήσεις όπως είναι το άνοιγμα της πόρτας επιτείνουν την κάκωση.

Παγοθεραπεία: Η παγοθεραπεία στην επικονδυλίτιδα είνια το Α και το Ω. Εφαρμόστε πάγο, τοπικά, στην περιοχή που πονάτε, 3 φορές την ημέρα για 15-20 λεπτά τις πρώτες μέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων και για ένα 20λεπτο μετά από την εργασία ή την αθλητική δραστηριότητα. Ο πάγος ποτέ να μην τοποθετείται απευθείας στο δέρμα, αλλά να παρεμβάλλεται μια πετσέτα. Σε χρόνια κατάσταση η εναλλαγή θερμών και ψυχρών επιθεμάτων φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική.

photo3Πρόγραμμα διατάσεων: θα βοηθήσει στο να αποφευχθεί η δυσκαμψία με το να γίνουν οι μύες πιο ελαστικοί καθώς και να διαταχθεί στο χώρο ο ουλώδης ιστός της βλάβης με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προκαλεί διαταραχή στην λειτουργία του τένοντα. Η εκτέλεση των διατάσεων ξεκινά άμεσα, όταν ο πόνος είναι στα 8/10 του έντονου πόνου.

Πρόγραμμα ενδυνάμωσης: θα ξεκινήσει όσο το δυνατό συντομότερα. Αυτό καθορίζεται από το επίπεδο του πόνου. Πρέπει ο ασθενής να μην έχει τον ενοχλητικό πόνο. Ένα καλό σημείο έναρξης των ασκήσεων ενδυνάμωσης είναι όταν ο πόνος έχει πέσει στα 5/10 ή 4/10 του αρχικού έντονου πόνου. Τόσο το πρόγραμμα διατάσεων όσο και το πρόγραμμα ενδυνάμωσης (πρόγραμμα αποκατάστασης επικονδυλίτιδας) έχουν καταρτιστεί από το ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας με βάση την διεθνή βιβλιογραφία. Σκοπός του προγράμματος ενδυνάμωσης είναι να αυξήσουμε την μυική ισχύς των μυών του πήχη έτσι ώστε να προστατευθεί ο τραυματισμένος τένοντας μέχρι ότου επανέλθει πλήρως και βέβαια να αποτραπεί νέος μελλοντικός τραυματισμός.

Φαρμακευτική αγωγή:

image3 Η χρήση αντιφλεγμονωδών από του στόματος (χάπια), μπορεί να βοηθήσει στο να υποχωρήσει ο πόνος. Συνήθως όμως δεν είναι βοηθούν άτομα με πολύ έντονα συμπτώματα. Η τοπική έγχυση κορτιζόνης βοηθά πάρα πολύ στην αποθεραπεία. Αν και πολλοί άνθρωποι θεωρούν την έκχυση κορτιζόνης στην επικονδυλίτιδα επιβλαβή, αυτό είναι λάθος. Η κορτιζόνη είναι ισχυρό αντιφλεγμονώδες φάρμακο και η τοπική έκχυση μια ή περισσότερες φορές δεν δημιουργεί προβλήματα στον οργανισμό. Η κορτιζόνη δρα μειώνοντας την φλεγμονή και τον πόνο, αλλά δεν αλλάζει την διάρκεια που χρειάζεται ο τένοντας να αναρρώσει που είναι το λιγότερο 4 εβδομάδες. Επίσης όταν γίνει η έγχυση της κορτιζόνης πρέπει το χέρι να προστατευθεί από τα σπορ ή την έντονη χειρονακτική θεραπεία για περίπου 2 εβδομάδες. Η μέθοδος είναι η πλέον δημοφιλής παγκοσμίως, έχει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας (>90%), θεωρείται η πιο γρήγορη μέθοδος ως προς τα αποτελέσματα.

photo4Τα τελευταία χρόνια έχει έρθει στο προσκήνιο στην αντιμετώπιση της έξω επικονδυλίτιδας η τοπική έγχυση αυτόλογων ενεργοποιημένων αιμοπετάλιων – PRP (PRP και επικονδυλίτιδα). Τα αιμοπετάλια είναι γνωστό ότι είναι κύτταρα υπεύθυνα για την πήξη του αίματος. Όταν ενεργοποιούνται, έχει παρατηρηθεί ότι απελευθερώνουν κάποιες ουσίες που ονομάζονται αυξητικοί παράγοντες (PDGF, TGF-β, VEGF, EGF, FGF, IGF -1) οι οποίες βοηθούν στην διαδικασία της πήξης αλλά και της επούλωσης. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι αυτοί οι παράγοντες παράγονται από ένα μεγάλο αριθμό κυττάρων του οργανισμού μας και παίζουν ρόλο σε πολλές λειτουργίες του κυτταρικού μηχανισμού. Η έγχυση PRP είναι μια διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί στον χώρο του ιατρείου, υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση (μιας και το Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας είναι εξοπλισμένο με υπέρηχο), όπως και όλες οι άλλες εγχύσεις, προκειμένου να πραγματοποιηθούν με ακρίβεια. Συνήθως, η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από 30 λεπτά, είναι ανώδυνη, δεν προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις και δεν εμφανίζει επιπλοκές. Θα πρέπει όμως να ειπωθεί ότι στη διεθνή βιβλιογραφία παρατηρείται μια διχογνωμία για τον αν η έγχυση των αυτόλογων ενεργοποιημένων αιμοπετάλιων – PRP έχει πραγματική δράση και κάνει αυτό που υπόσχεται.

Προλοθεραπεία.

Ο όρος Prolotherapy είναι σχετικά νέος, προέρχεται από το Proliferation therapy (Θεραπεία πολλαπλασισμού). Η μέθοδος γίνεται με τοπική αναισθησία και πολλαπλές τοπικές ενέσεις διαλύματος γλυκόζης (Glucose) 5% στην περιοχή του τένοντα, με μεσοδιαστήματα 2 εβδομάδων. Οι ασχολούμενοι με την μέθοδο Αμερικανοί δηλώνουν καλά αποτελέσματα, και ισχυρίζονται ότι οι εγχύσεις αυτές δρουν όχι σαν διατροφικό συμπλήρωμα, αλλά σαν διεγέρτες της ικανότητας του σώματος προς αυτοδιόρθωση μέσω αναγέννησης ινών του τένοντα.

Νάρθηκας.

image5 Ο νάρθηκας για την έξω επικονδυλίτιδα είναι ένα ελαστικό περιβραχιόνιο που τοποθετείται περίπου 3 εκατοστά πιο κάτω από τον αγκώνα, στον πήχη. Ο σκοπός του είναι να περιορίζει τις δυνάμεις που αναπτύσσονται από την σύσπαση των μυών στο σημείο που έχει τοποθετηθεί, αφήνοντας έτσι το σημείο του τένοντα που έχει υποστεί τις μικρορήξεις να δέχεται τις λιγότερο δυνατό από αυτές τις δυνάμεις. Στην αρχή της αποθεραπείας ο νάρθηκας είναι καλό να φοριέται συνεχώς. Όσο όμως προχωρά η αποθεραπεία ο νάρθηκας θα φοριέται μόνο κατά την προπόνηση ή τον αγώνα ή κατά την εργασία.

Φυσιοθεραπεία και επικονδυλίτιδα.

Είναι αρκετά βοηθητική στην αποθεραπεία της επικονδυλίτιδας. Μετά τις πρώτες ημέρες και εφόσον τα συμπτώματα έχουν ηρεμήσει, ο ασθενής μπορεί να ξεκινήσει φυσικοθεραπείες. Μηχανικά μέσα όπως ο υπέρηχος, το laser, η ιοντοφόρεση (χρήση ηλεκτρικού ρεύματος με χορήγηση αντιφλεγμονώδους φαρμάκου) και η διαθερμία χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπιστεί η φλεγμονή και να διευκολυνθεί η διαδικασία της επούλωσης στην περιοχή. Εκτός των ανωτέρω, ο φυσιοθεραπευτής μπορεί να καθοδηγήσει τον ασθενή στην σωστή εκτέλεση του ασκησιολογίου διατάσεων και ενδυνάμωσης που έχει χορηγηθεί από το Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας.

Κρουστικοί υπέρηχοι (Extracorporeal Shockwave Therapy -ESWT- ).

image6Οι κρουστικοί υπέρηχοι χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην ουρολογία και συγκεκριμένα στη μέθοδο της εξωσωματικής λιθοτριψίας, με άριστα αποτελέσματα. Έχει αποδειχθεί ότι έχουν πάρα πολύ καλά αποτελέσματα και στην θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας του αγκώνα. Ο κρουστικός υπέρηχος είναι μια μέθοδος θεραπείας, η οποία διοχετεύει κρουστικά κύματα σε συγκεκριμένους ιστούς του σώματος, με αποτέλεσμα την αύξηση της αιματικής ροής και του μεταβολισμού στην προσβεβλημένη περιοχή. Ο τρόπος δράσης του κρουστικού υπέρηχου στην επικονδυλίτιδα είναι η μετατροπή μιας χρόνιας φλεγμονώδους διαδικασίας όπως η τενοντίτιδα, σε οξεία όπου ο οργανισμός είναι ικανός να θεραπεύσει. Η μονάδα παράγει ακουστικά κύματα υψηλής ενέργειας βάσει της αρχής του πιεζοηλεκτρικού φαινομένου. Αυτά τα κύματα εισέρχονται στο σώμα μέσω της διάδοσής τους πρώτα από ειδικά επιθέματα gel, που καθορίζουν και το ακριβές βάθος διείσδυσης. Ο ασθενής αισθάνεται τους βραχείας διάρκειας παλμούς και καθοδηγεί τον θεραπευτή να στοχεύσει τα κύματα στην περιοχή που υπάρχει ο μέγιστος πόνος. Αυτή η φιλική προς τους ασθενείς διαδικασία δεν απαιτεί νοσηλεία, είναι ήπια και διαρκεί περίπου 15 λεπτά. Κατά μέσο όρο τουλάχιστον 3 θεραπείες είναι απαραίτητες σε διαστήματα της μίας ή δύο εβδομάδων

Χειρουργική αντιμετώπιση έξω επικονδυλίτιδας.

Το χειρουργείο πολύ σπάνια είναι απαραίτητο για την θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας. Προτείνεται εφόσον έχουν εφαρμοστεί όλα τα συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης για 9-12 μήνες και έχουν αποτύχει. Οι επεμβάσεις που γίνονται συνήθως είναι η αφαίρεση τμήματος του έξω κονδύλου (επικονδυλεκτομή), η απελευθέρωση της εκφύσεως των εκτεινόντων, η διάνοιξη της περιτονίας των εκτεινόντων ή ο συνδυασμός όλων των ανωτέρω. Σημαντικός παράγοντας για την τελική επιτυχή έκβαση του χειρουργείου είναι η κατάλληλη επιλογή των ασθενών που θα υποβληθούν στην δέουσα θεραπεία, ειδικά στη χειρουργική, καθώς οι παθολογίες με παρόμοια κλινική εικόνα είναι υπαρκτές και η διαφορική τους διάγνωση δύσκολη.

Επιστροφή στα σπορ η στην εργασία.

Είτε πρόκειται για αθλητή, είτε πρόκειται για οποιοδήποτε άλλο ασθενή, η επιστροφή στην πρότερη δραστηριότητα του (άθλημα ή εργασία) θα πρέπει να γίνει σταδιακά και αφού έχουν υποχωρήσει τελείως τα συμπτώματα. Ο ασθενής θα πρέπει να έχει ενημερωθεί από τον ορθοπαιδικό για την μακρά περίοδο αποθεραπείας που χρειάζεται καθώς και ότι είναι αρκετά συχνές οι υποτροπές ή καλύτερα τα “πισωγυρίσματα”. Ουσιαστικά δεν πρόκειται για νέες εμφανίσεις της νόσου, αλλά για ενδείξεις μεγαλύτερης έντασης φορτίων από αυτό που αντέχει ο τένοντας που επουλώνεται. Έτσι λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις ο πόνος είναι ο οδηγός και η επισήμανση ότι πρέπει να ελαττωθεί η δραστηριότητα. Αφού λοιπόν έχουν εξαλειφθεί τα συμπτώματα θα πρέπει όλοι όσοι πάσχουν από επικονδυλίτιδα να έχουν τα παρακάτω στο μυαλό τους και να τα εκτελούν προκειμένου να μην επιβαρύνουν τον τραυματισμένο τένοντα και έτσι να μειώσουν τις πιθανότητες υποτροπής στο μέλλον ή της εμφάνισης του ίδιου πράγματος στον άλλον αγκώνα.

Προθέρμανση. Πάντα πρέπει να προθερμαίνετε το χέρι σας πριν από την αθλητική δραστηριότητα ή την εργασία. Πρέπει να εκτελέσετε με όλες τις μεγάλες αρθρώσεις ένα πλήρες εύρος κίνησης και να κάνετε λίγο ζέσταμα μέχρι να ιδρώσετε ελαφρώς. Αμέσως μετά εκτελέστε τις βασικές κινήσεις του αθλήματος σας (πχ για τενίστες, τις κινήσεις επίθεσης, άμυνας). Εν συνεχεία κάντε χτυπήματα με μπαλάκι με βαθμιαία αύξηση της ισχύος. Στο τέλος της προθέρμανσης κάντε διατάσεις των μυών του πήχη.

Εξοπλισμός. Χρησιμοποιείτε ελαφρύτερες ρακέτες η και ρακέτα με πιο χονδρό πλεκτό. Μειώστε την τάση του πλεκτού. Η πιάστε την ρακέτα ένα τι πιο ψηλά απ ότι συνήθως την κρατάτε. Ακόμα και το μέγεθος της λαβής παίζει ρόλο. Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό στο εξοπλισμό για τυχόν βελτιώσεις της ρακέτας. Για τους επαγγελματίες (ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί) που έχουν επικονδυλίτιδα καλό είναι να προμηθευτούν πιο εργονομικά εργαλεία.

Χτυπήματα ή κινήσεις που επαναλαμβάνονται στην εκάστοτε εργασία. Τα ΄΄ανάποδα΄΄ χτυπήματα είναι αυτά που επιβαρύνουν περισσότερο. Αποφύγετε τέτοια χτυπήματα ή κάντε τα με τα δύο χέρια στην ρακέτα. Στην εργασία είναι σημαντικό είναι να μειώσετε την κίνηση του καρπού στο ελάχιστο δυνατό. Συζητήστε με τον προπονητή σας προκειμένου να βελτιώσετε ή να αλλάξετε τον τρόπο που κάνετε τα χτυπήματα. Στην εργασία βρείτε τρόπους να εκτελείται τις κινήσεις χωρίς όμως να “σπάτε” πολύ τον καρπό σας.

Αγώνας. Ξεκινήστε σταδιακά. Προτιμήστε τα ΄΄διπλά΄΄ παιχνίδια. Η διάρκεια να μην είναι η κλασική των 3 σετ για τους άνδρες και 2 σετ για τις γυναίκες αλλά 1 σετ αρχικά και προοδευτικά επάνοδο στα κανονικά σετ. Αποφύγετε αγώνες με ανταγωνισμό μέχρι ο αγκώνας να είναι ελεύθερος συμπτωμάτων.

Μετά τον αγώνα ή την εργασία. Διατάσεις και παγοθεραπεία 15-20 λεπτά.

Κλείνοντας να υπενθυμίσω ότι το Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας και εγώ προσωπικά μέσω του www.patrasortho.gr θα χαρώ να απαντήσω σε τυχόν απορίες σχετικά με την έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα ή αγκώνας του τένις (tennis elbow), να σας υποδεχτώ στον χώρο μου, να σας εξετάσω, και τέλος να σας προτείνω την κατάλληλη για εσάς θεραπεία πάντα με γνώμονα τις κατευθυντήριες οδηγίες της διεθνούς βιβλιογραφίας.

Δημήτρης Αθ. Παναγιωτόπουλος MD, Msc, PHD(c).

Xειρουργός Ορθοπαιδικός