Γενικά.
Η ακρωμιοκλειδική άρθρωση είναι μια άρθρωση που βρίσκεται στην περιοχή του ώμου και συνδέει την κλείδα με την ωμοπλάτη και συγκεκριμένα με το ακρώμιο της ωμοπλάτης. Είναι μια πολύ σημαντική άρθρωση μιας και αποτελεί ουσιαστικά το “αμορτισέρ” του ώμου μας. Είναι αυτή που αναλαμβάνει να αποσβένει τους κραδασμούς και τα φορτία που περνούν από τα χέρια μας προς τον κορμό μας κατά τις πτώσεις ή τις άρσεις βαρέων αντικειμένων. Στην σταθερότητας της παίζουν ρόλο οι ισχυροί σύνδεσμοι που υπάρχουν πέριξ αυτής, καθώς και δύο σύνδεσμοι που συνδέουν την κλείδα με την κορακοειδή απόφυση (τραπεζοειδής και κωνοειδής σύνδεσμος). Αν και γύρω της υπάρχουν ισχυροί μύες (δελτοειδής, τραπεζοειδής, μείζων θωρακικός) δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την ακεραιότητα της. Συνεπώς και αυτή, όπως και η γειτονική άρθρωση του ώμου, μπορεί να υποστεί εξάρθρημα (παρεκτόπιση των αρθρούμενων επιφανειών).
Μηχανισμός κάκωσης.
Το εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής αποτελεί έναν συχνό αθλητικό τραυματισμό του ώμου, κυρίως σε ομαδικά αθλήματα και χειμερινές δραστηριότητες τύπου snowboard. Η συχνότητα του τραυματισμού της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης δεν είναι καθορισμένη επ΄ ακριβώς. Αυτό οφείλεται στο ότι όλοι οι ασθενείς που έχουν έναν τέτοιο τραυματισμό δεν προσέρχονται στον ορθοπαιδικό. Πιστεύεται πάντως ότι η συχνότητα κυμαίνεται γύρω στο 12%. Οι νέοι άνδρες (<35ετών) είναι αυτοί που παρουσιάζουν πιο συχνά αυτόν τον τραυματισμό. Η αναλογία ανδρών προς τις γυναίκες με εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής είναι στο 5:1!!!. Ο συχνότερος τρόπος με τον οποίο γίνεται το εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης είναι η πτώση με όλο το βάρος πάνω στον ώμο.
Κλινική εικόνα.
Η κλινική εικόνα προκύπτει από την βαρύτητα της κάκωσης και το πόσοι σύνδεσμοι και πόσο έχουν κοπεί. Ο ασθενής αναφέρει ότι έπεσε και χτύπησε τον ώμο του και παρουσιάζει ένα συγκεκριμένο σημείο με έντονη ευαισθησία και πόνο που αντιστοιχεί στην περιοχή που βρίσκεται η άρθρωση. Αυτό που ανησυχεί τον ασθενή είναι η παραμόρφωση που παρατηρεί στον καθρέπτη η οποία οφείλεται στην παρεκτόπιση του έξω χείλους της κλείδας προς τα επάνω (“μετατόπιση κλείδας”, “εξόγκωμα στον ώμο”). Επίσης παρατηρείται επώδυνος περιορισμός της κίνησης του ώμου.
Ανάλογα με την προς τα επάνω παρεκτόπιση της κλείδας τα εξαρθήματα της ακρωμιοκλειδικής ταξινομούνται σε έξι βαθμούς .
- Βαθμός Ι: Διάστρεμμα ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης. Οι ακρωμιοκλειδικοί σύνδεσμοι είναι ακέραιοι.
- Βαθμός ΙΙ: Ρήξη του ενός από τους δύο συνδέσμους και διάστρεμμα του άλλου συνδέσμου.
- Βαθμός ΙΙΙ: Ρήξη και των δύο συνδέσμων . Η άρθρωση είναι πλήρως εξαρθρωμένη και η κλείδα πλέον “πετάει” πολύ.
- Βαθμός IV: όπως και του 3ου βαθμού με τη κλείδα όμως να πηγαίνει προς τα πίσω προς/διαμέσου του τραπεζοειδούς μυός.
- Βαθμός V: όπως και του 3ου βαθμού με πολύ έντονη ανύψωση της κλείδας προς τα πάνω
- Βαθμός VI: όπως και του 3ου βαθμού με τη κλείδα όμως να πηγαίνει προς τα μπροστά κάτω από τον τένοντα του κορακοβραχιόνιου μυός.
Διάγνωση.
Η διάγνωση γίνεται με την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται ακτινολογικά. Ο ακτινολογικός έλεγχος αποτελεί την πρώτη επιλογή στη διερεύνηση της παθολογίας της άρθρωσης μετά τον τραυματισμό της. Υπάρχουν συγκεκριμένες λήψεις που μπορούν να αναδείξουν επακριβώς την κάκωση. Στα 1ου και 2ου βαθμού καλό είναι να γίνονται και ακτινογραφίες του πάσχοντος ώμου ενώ αυτός φέρει κάποιο βάρος (stress Ακτινογραφίες). Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να δούμε έμμεσα την επάρκεια ή της ανεπάρκεια του ενός ή και των δύο συνδέσμων. Η αξονική τομογραφία και η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δίνει περισσότερες πληροφορίες αλλά σπάνια ζητείται.
Θεραπεία
Η θεραπεία του εξαρθρήματος της ακρωμιοκλειδικής καθορίζεται από τον βαθμό του εξαρθρήματος, δηλαδή την βαρύτητα της κάκωσης. Σε γενικές γραμμές τα οι τρεις πρώτοι βαθμοί αντιμετωπίζονται κυρίως συντηρητικά. 
Η συντηρητική αντιμετώπιση συνίσταται στην ακινητοποίηση του άνω άκρου σε φάκελο ανάρτησης ώμου, μέχρι την εξάλειψη του πόνου (η οποία συμβαίνει συνήθως σε μία εβδομάδα). Τις πρώτες ημέρες ο ασθενής μπορεί να κάνει χρήση απλών αναλγητικών και παγοθεραπείας για την αποφυγή του οιδήματος και του πόνου. Μόλις ο ασθενής ανακουφιστεί από τον πόνο , τότε από το Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας θα του δοθεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που θα έχει ως στόχο την ανάκτηση του πλήρους εύρους κίνησης της περιοχής του ώμου και στην μυική ενδυνάμωση της ωμικής ζώνης. Για τα εξαρθρήματα του 3ου βαθμού υπάρχει μια εξαίρεση στην συντηρητική αντιμετώπιση και αφορά τους αθλητές ή άτομα με αυξημένες λειτουργικές απαιτήσεις από το χέρι τους. Σε αυτή την περίπτωση συνίσταται η χειρουργική αντιμετώπιση όπως επίσης και για τα εξαρθρήματα 4ου, 5ου και 6ου. Στο Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας μετά από την ενδελεχή φυσική εξέταση και το ιστορικό της κάκωσης θα προταθεί η αρμόζουσα για τον κάθε ασθενή θεραπευτική προσέγγιση, πάντα με βάση τις επιταγές της διεθνούς βιβλιογραφίας. Το χειρουργείο συνίσταται στην ανάταξη της εξαρθρωμένης κλείδας και στην ανακατασκευή των κομμένων συνδέσμων (δεν ράβονται, αλλά αντικαθιστώνται) είτε με ράμματα, είτε με συνθετικό μόσχευμα είτε με μια βίδα. Μετά το χειρουργείο ο ασθενής άμεσα, ακόμα και από το ίδιο απόγευμα ξεκινά κινησιοθεραπεία πάντα υπό την αυστηρή επίβλεψη μας. Πάντα δίνονται γραπτές οδηγίες και ένα πλήρες ασκησιολόγιο το οποίο ο ασθενής πρέπει να ακολουθεί, είτε μόνος του είτε υπό την επίβλεψη φυσιοθεραπευτή και αργότερα γυμναστή. Για τους αθλητές, η πλήρης επάνοδος σε αθλητικές δραστηριότητες ανέρχεται στους 4- 5 μήνες. Θα πρέπει να αναφερθεί στους ασθενείς με μεγάλη παρεκτόπιση της κλείδας ότι η ανάταξη που θα επιτευχθεί με το χειρουργείο δεν μπορεί να είναι 100%. θα παρουσιάζει ο τραυματισμένος ώμος μια μικρή προπέτεια στην περιοχή της ακρωμιοκλειδικής. Το χειρουργείο εγγυάται την πλήρη λειτουργική αποκατάσταση του ώμου και όσο το δυνατό το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
Κλείνοντας να υπενθυμίσω ότι το Ορθοπαιδικό Ιατρείο Πάτρας και εγώ προσωπικά μέσω του www.patrasortho.gr θα χαρώ να απαντήσω σε τυχόν απορίες σχετικά με την παραπάνω πάθηση να σας υποδεχτώ στον χώρο μου, να σας εξετάσω, και τέλος να σας προτείνω την κατάλληλη για εσάς θεραπεία πάντα με γνώμονα τις κατευθυντήριες οδηγίες της διεθνούς βιβλιογραφίας.
Δημήτρης Αθ. Παναγιωτόπουλος MD, Msc, PHD(c).
Xειρουργός Ορθοπαιδικός